Midden in de derde lockdown, of misschien was het al de vierde, vatte een Dochter het idee op om online een kerstverhalenconcours te organiseren. In de e-mail waarmee ze deelnemers wilde werven noemde ze mij geheel zonder ruggespraak een goede schrijver. Ik was zo onverstandig om daar geen bezwaar tegen te maken.

Aanvankelijk was ik van plan een verhaal te schrijven over een gemankeerd auteur die van zijn dochter een kerstverhaal moet schrijven, maar die opdracht uitstelt tot kerstavond. Diep in de nacht en in grote paniek stuit hij op zijn zolder in een kist achter een stapel oude dekbedden op een oud boekje zonder kaft, waarin hij een verontrustend kerstverhaal vindt over een schrijver die aan waanbeelden lijdt en op een koude dag in december tijdens een zwerftocht door een een eeuwenoud klooster een dennige geest ontdekt die zich daar tussen de dakspanten schuilhoudt, wachtend op wat is voorzegd als de Laatste Kerst. De schrijver (niet de waanzinnige, maar die met die dochter) filmt zichzelf met zijn iPhone, terwijl hij het verhaal op zolder bij kaarslicht voorleest. Hij stuurt het filmpje op, maar erbij te vertellen dat het niet zijn eigen verhaal is. Zijn dochter zet de opname online en het filmpje gaat viraal. Binnen enkele dagen heeft hij een aanbieding op zak van een uitgeverij die een verhalenbundel van zijn hand wil publiceren en een week later zijn de filmrechten verkocht. Enkele keren staat hij op het punt om te vertellen dat hij het verhaal niet heeft geschreven, maar gevonden. Het komt er niet van en voor hij het weet is er geen weg meer terug. In de twee jaren die volgen, gaat het verhaal de wereld over, maar tot zijn eigen verbazing meldt niemand zich om het succes en de bijbehorende revenuen te claimen. Onze hoofdpersoon is al bijna vergeten dat hij in werkelijkheid níét de geestelijk vader is van de moderne klassieker. Voor de andere verhalen die hij intussen schrijft, krijgt hij de handen nog niet op elkaar. Zijn uitgeverij heeft inmiddels verschillende edities van De Laatste Kerst uitgebracht, maar wat hij ook inlevert voor zijn nog te publiceren bundel, de verantwoordelijk redacteur wijst het stuk voor stuk af. Gelukkig staat eind november de première op het programma van de spectaculaire Amerikaanse verfilming van zijn verhaal. De titel ligt voor de hand: Last Christmas. De verwachtingen zijn hooggespannen, want voor de productie zijn kosten noch moeite gespaard. De studio heeft Adam Driver weten te strikken voor de hoofdrol van de getroebleerde schrijver, Metallica heeft de klassieker van Wham! in een nieuw, huiveringwekkend jasje gestoken en Tim Burton tekent voor de regie. Een dag voor de première stapt de schrijver in zijn auto om even weg te zijn van zijn werkkamer, waar hij die ochtend voor de zoveelste keer vruchteloos heeft gewerkt aan een tweede verhaal voor zijn bundel. Na een uurtje rijden door een mistig, berijpt landschap, passeert hij de vervallen toegangspoort van een oud gebouw, waarvan hij alleen de contouren kan onderscheiden. Naast de stenen poort staat op een bord van een makelaar die hij niet kent: TE KOOP – VOORMALIG CONVENT VAN DE BROEDERS NATIVITATIS ULTIMIS. Omdat geld geen rol meer speelt, parkeert de schrijver zijn auto in de berm en wandelt naar binnen.

Al zeg ik het zelf: geen onaardige premisse. Maar voor het uitwerken van dit idee, dat ik vanochtend bedacht, heb ik toch al snel een week of twee nodig. En vandaag is het 24 december. Dus schakelde ik over op plan B.

Een week geleden hoorde ik Jon Batiste het aloude Have Yourself A Merry Little Christmas zingen. Ik had me nooit eerder in de woorden verdiept en deed dat ook nu in eerste instantie niet. Tot ik werd opgeschrikt door de zin ‘…until then we’ll have to muddle through somehow.’ Ik veronderstelde dat Jon de tekst had aangepast om er een kerstlied voor de pandemie-era van te maken. Toen ik de geschiedenis van het lied opzocht, bleek dat niet het geval. Have Yourself A Merry Little Christmas dateert uit 1943. Die wetenschap maakt zinnen als ‘…next year all our troubles will be out of sight’ en ‘…someday soon we all will be together’ al meteen een stuk begrijpelijker. Hugh Martin en Ralph Blaine schreven Have Yourself voor Judy Garland, die het zou zingen in Meet Me In St. Louis. (Martin beweerde later dat hij het in zijn eentje heeft geschreven. Dat deed hij nadat hij een overtuigd christen was geworden en uitsluitend nog liederen schreef om de Heere prijzen. Of het een met het ander verband houdt, is mij niet bekend.) De oorspronkelijke versie was zo deprimerend, dat Garland het weigerde te vertolken. Pas nadat de somberste zinnen waren vervangen door een sprankje hoop, kwam het lied alsnog in de film terecht. Toen Frank Sinatra het enkele jaren voor zijn kerstalbum wilde opnemen, vroeg hij Martin om zijn evergreen nog wat verder op te vrolijken. Ol’ Blue Eyes viel met name over de al eerder gememoreerde zin ‘Until then we’ll have to muddle through somehow.’ Martin ging aan het werk. In plaats van de zin waar iedereen blijkbaar treurig van werd bedacht hij ‘Hang a shining star upon the highest bough’. Sinatra zong inderdaad de nieuwe versie in, maar een paar dagen daarvoor had hij ook de oudere variant (https://open.spotify.com/track/58cJa2k5boWxOJVdaiCRIp?si=vEeloR_iRlCZV_PMNfOV8w) al een keer aan het vinyl toevertrouwd. Gelukkig maar, want het zal aan mijn hypochondrische inslag liggen, maar ik vind de bewerkte tekst (waarin ‘Next year’ plaatsgemaakt heeft voor ‘Someday soon’) geen verbetering. Blijkbaar was Jon Batiste het met me eens, want ook hij koos voor de gedeprimeerde versie.

De vraag van vandaag is: kun je een songtekst insturen voor een kerstverhalenconcours? Ik vind dat het kan. Maar dan wel met enkele aanwijzingen voor de meezingers:
– Hier en daar zul je de frasering enigszins moeten aanpassen. Met een beetje muzikaliteit lukt dat best. Beschik je daar niet over, dan is het misschien ook beter dat je niet zingt.
– De tekst van het derde couplet (‘rollade’) past alleen als je het zingt alsof het het láátste couplet (met een extra tekstregel) is.

Maak dit jaar het beste van december (Have yourself a merry little Christmas)

Maak dit jaar het beste van december
Ook al is het zwaar
Stel niet alle vreugde uit tot volgend jaar

Want dan zit jij weer bij je schoonfamilie
Met een diepe zucht
En verlang je stiekem naar de lockdown terug

Volgend jaar heeft het virus pech
Dankzij BioNTech en Jaap
Moet je weer naar de nachtmis toe
Kom je niet meer toe aan slaap

Volgend jaar maakt moeder die rollade
Die je zo goed kent
(Zou ze ooit onthouden dat je vegan bent?)
Dan denk je misschien: was ik maar nooit ingeënt

Volgend jaar zijn we virus-free
Dankzij het RIVM
Zitten weer alle kroegen vol
Zuipt heel Holland zich weer klem

Dus maak dit jaar het beste van december
Zing een lied, heel zacht
Blijf in bed en Netflix tot diep in de nacht
Terwijl je op je vaccinatieoproep wacht